Orgelbouw
Weesjes orgel 2003
Luister naar de ontroerende klank van de orgelpijpen.
Liebster Jesu, wir sind hier.mp3
'Liebster Jesu, Wir sind hier' van Johann Sebastian Bach
<< Klik op de foto dan kun je zien hoe ik hem gemaakt heb.
Huispijporgel
"Cantate Domino"
(Zingt voor den Heere)
Dispositie:
Holpijp 8' (bas en diskant)
Roerfluit 4'
Open fluit 2'
Bouwjaar:
2003
Bouwer: Nico Weesjes
Ontwerp orgeltechniek: John Boersma
Ontwerp orgelkas:
Nico Weesjes
Materialen:
Orgelkas:
Oregon-pine (ivoorkleur / patiné)
Panelen: Red Ceder (ivoorkleur / patiné)
Pijpwerk-hout: Red Ceder
Pijpwerk-metaal: Lood / tin 25%
Pijpwerk-front: Lood / tin 22% / bladgoud
Speeltafel: Preciosa en hard maple
op red ceder
Registers: Kersenhout (gebeitst)
Lofwerk: MDF / bladgoud
Reproducties: Details van schilderijen van Rubens,
geprint op linnen en gevernist.
Aanzegging aan Maria door de engel
Geboorte van Jezus
Aanbidding door de drie wijzen
Besnijdenis van Jezus
Heilige familie
Vlucht van Jozef en Maria naar Egypte
Ongelovige Thomas
Bouwtijd:
968 uur
3 Redactionele artikelen uit; Algemeen Dagblad, Woerdense Courant en Berichtgever
Zie voor meer publicaties de Tab Radio, krant en TV
Ziekte overwonnen, orgel voltooid
Foto: Edwin Hoogendoorn (Algemeen Dagblad)
Voor Nico Weesjes komt vanavond een droom uit. Na een kleine vijf jaar wijdt hij zijn zelfgebouwde huispijporgel in.
In 2002 begon hij met de bouw, die ruw werd verstoord toen beenmergkanker bij hem werd vastgesteld.
U werd op een dag wakker en toen dacht u: ik bouw een orgel?
„Niet helemaal. Ik ben aangesloten bij de Stichting Huismuziek en die boden een cursus aan.
Nu wilde ik al heel lang een orgel bouwen, dus heb ik me razendsnel opgegeven.
Ik ben een echte orgelliefhebber. Daarbij ben ik ook een knutselaar.
Ik heb jaren geleden al eens een speedboot gebouwd en mijn huis heb ik ook grotendeels zelfgemaakt.
Daarna begon u gewoon met bouwen?
Ja. Op de cursus krijg je de theorie en de praktijk moet je zelf thuis doen. Je begint met de orgelkas: het raamwerk eigenlijk.
Dan komt de windlade, bovenop de pijpen en dan het klavier om het geluid over te brengen. De windlade was het moeilijkste onderdeel. Je moet ervoor zorgen dat de pijpen er zo op staan dat ze het juiste geluid geven."
Maar toen werd u ziek.
„Er werd beenmergkanker geconstateerd. Ik heb veel geluk gehad dat ik het heb overleefd, want tot voor kort was de ziekte ongeneeslijk. Door een stamceltransplantatie kwam ik er bovenop, maar ik heb twee jaar lang niet aan het orgel kunnen bouwen. Dat hield me zeker bezig tijdens mijn ziekbed. Als ik het niet zou halen, dan zou het orgel niet afkomen. Daarom ben ik des te dankbaarder dat het nu af is."
Dus vanavond is het dubbel feest?
„Zonder twijfel. Ik heb 'Cantate Domino' op de orgelkas geschilderd. Het betekent: Zingt voor den Here. Ik heb én mijn ziekte overwonnen én het orgel afgekregen. Ik ben gelukkig, ondanks alle tegenslagen in mijn leven. Ik wil het er eigenlijk niet over hebben, maar vijf weken geleden ben ik ook nog eens aan mijn hart geopereerd. En twee weken later kreeg ik een dubbele longontsteking. U snapt dat Cantate Domino voor mij geen loze kreet is."
Bron: AD 27 oktober 2006
Zelf geluid gecreëerd
Nico Weesjes bouwt eigen orgel
Meije - Cantate Domino staat in gotische letters op het orgelfront. En het jaartal 2003. Maar het instrument is pas dit jaar afgekomen. Nico Weesjes bouwde het helemaal zelf. Bijzonder, niet alleen omdat de orgelbouw een zeer gespecialiseerde kunst is, maar ook omdat Weesjes lange tijd zo ziek was, dat voltooiing een wensdroom leek. Misschien ook daarom dat zingt voor de Heer.
Toch is na 968 uur het werk klaar. En Weesjes laat met voldoening het resultaat horen. En toch, dat is maar een deel van het geheel. „Het gaat mij niet om de heb, maar om de maak. De reis er naartoe is een essentieel onderdeel van het proces. Er was niks, ik ben aan het maken gegaan en nu komt er geluid uit. Een ander wil iets hebben, ik wil het maken." Al lang is Nico Weesjes gefascineerd door het orgel. „Ik was altijd wel een liefhebber. Zelf spelen is er nooit zo van gekomen. Ik heb wel wat les gehad en ik kan wel wat spelen hoor, maar als een ander meekijkt, ben ik er meteen weer uit." Dat wat spelen blijkt even later, met een fantasie van Bach op de lessenaar, nogal bescheiden. Toch laat hij morgen, als het orgel officieel voor een select gezelschap van genodigden wordt ingewijd, het spel over aan Ad van Pelt. Toen het idee om een orgel te bouwen vaste vorm ging aannemen; werd Weesjes lid van de Stichting Huismuziek; „Daar hebben ze van alles voor wie zelf aan de slag wil, van een strijkstok tot een draailier. En óók een orgel. Ik ben naar een cursus orgel maken gegaan. Tien zaterdagen in Arnhem, om de theorie onder de knie te krijgen. Want een orgel is nu eenmaal een buitengewoon ingewikkeld instrument." Onder leiding van de Brabantse orgelmaker Gerard Vermeul kregen de cursisten de eerste beginselen van die kunst bijgebracht. „Er wordt meestal heel enthousiast aan begonnen, maar vaak strandt zo'n project," weet Weesjes zoveel jaar later. „En het ïs ook een complex instrument, ook qua muziek. Als je ziet wat tovenaars als Bach ermee gedaan hebben!" Maar Weesjes zou doorzetten. „Het idee had lang in mijn achterhoofd gezeten. Nu had ik de tijd en de werkplaats." En als oud interieurbouwer had hij ook de vaardigheid om met hout, leer, koper en orgelmetaal, een legering van lood en tin te werken. En hij was eigenwijs genoeg om het ontwerp van John Boersma aan zijn eigen smaak en wensen aan te passen. „Het orgel dat ik nu heb, is totaal anders dan de oorspronkelijke tekening. Dat was een secretaireorgeltje, dit is hoger. Het pijpenfront was van hout, ik heb dat mooi van metaal gemaakt." Een orgel bouwen of een winkelinterieur, het is toch even wat anders. „Er stond duizend uur voor, maar ja, ik had er natuurlijk geen ervaring mee. Het is me toch binnen die tijd gelukt. Sommige dingen vielen knap tegen. Zo'n klaviertje bijvoorbeeld, daar zit 55 uur werk in. Zeg ik tegen Vermeul: man, er kwam geen einde aan. Zegt hij dat er zestig uur voor staat! En met name die metalen pijpen, dat is zo'n gespecialiseerd werkje. Dan mis je essentiële kennis en moetje alles proefondervindelijk uitvinden.'' Tussen de bedrijven door „ben ik nog een tijdje knap ziek geweest", waardoor het werk lange tijd stil lag. Nu het klaar is, kan hij echter zeggen „ik heb geluid gecreëerd." Dat het intussen ook mooi geluid is, dankt Weesjes niet alleen aan zijn eigen handigheid en doorzettingsvermogen: „Gerard Wortman uit Kamerik heeft 'm geïntoneerd. Dat is zo'n aparte kunst. Daar wilde ik zelf niet aan beginnen."
Bron: Woerdense Courant 26 oktober 2006
Uniek inwijdingsconcert orgel ‘Cantate Domino’
U heeft er al over kunnen lezen in de Woerdense Courant, en ook het Algemeen Dagblad maakte ruimte vrij voor een artikel over het bijzondere zelfgebouwde orgel van Nico Weesjes.
In 2002 begon Nico Weesjes aan de bouw van een pijporgel. De Stichting Huismuziek organiseerde de cursus ‘Bouw van een Pijporgel’. Dit was iets dat Nico al lange tijd wilde doen. Hij is een echte orgelliefhebber, maar vindt het vooral leuk om zijn handen te gebruiken. Iets wat hem overigens niet onverdienstelijk afgaat. Zo bouwde hij zijn eigen huis en ontwierp hij onder andere het interieur van Bibliotheek De Omslag in ons dorp.
Nu in 2006, vier jaar later, is het orgel klaar en het resultaat is er naar. Nico stak 968 uur in het project. Al die uren heeft hij nauwgezet bijgehouden. Een aantal onderdelen vergden heel veel tijd, bijvoorbeeld de orgelkas, hier is hij zo’n 270 uur mee bezig geweest. Op de kas staan zeven details van schilderijen van Rubens. Deze reproducties heeft hij geprint op linnen en gevernist. Ze geven het orgel een nostalgische uitstraling. Het maken van de windlade was een van de moeilijkste onderdelen; het luistert namelijk heel nauw hoe de pijpen hier op staan, zodat ze het juiste geluid geven.
Cantate Domino staat als tekst op het orgel en betekent ‘Zingt voor den Here’. Het is een opdracht aan de pijpen in het orgel. Nico Weesjes is een tijd lang ernstig ziek geweest. Deze opdracht geeft aan hoe gelukkig hij is dat hij ondanks alle tegenslagen het orgel heeft kunnen afbouwen. Het was ook niet altijd gemakkelijk. Door alle bijwerkingen die de behandeling van zijn ziekte met zich meebrachten, kostte sommige onderdelen – zoals het maken en afstellen van de orgelpijpen – hem erg veel moeite. Vooral de laatste fase – het intoneren (de klankkleur aanbrengen) – luistert heel erg nauw. Gelukkig kreeg Nico hierbij hulp. Intoneur Gerard Wortman is vier dagen bezig geweest en mede door zijn inspanning is het orgel prachtig van klank geworden.
Het verschil tussen een elektronisch orgel zoals ze tegenwoordig veel gebouwd worden en een orgel zoals dat van Nico, zit hem voornamelijk in de natuurlijke klank. Nico’s orgel is opgebouwd uit drie stemmen. Onder een stem verstaan we een serie van pijpen die bijvoorbeeld de klank van een fluit vertegenwoordigen. Het geluid is uiteraard niet te vergelijken met dat van een kerkorgel, want het heeft niet de akoestiek van een grote kerk. Maar dat doet niets af aan de puurheid van dit orgel.
Het programma voor het inwijdingsconcert bij Nico en Joke thuis was samengesteld door de bekende Woerdense organist Ad van Pelt. Ad van Pelt studeerde hoofdvak Orgel en Protestantse kerkmuziek aan het Utrechts Conservatorium De meeste Zegvelders kennen hem omdat hij vanaf 1989 de organist is van het Bätz-orgel in de Petruskerk en – zoals het programmaboekje vermeldde – vanaf 2006 nu ook van het Weesjes-orgel in ‘De Stichthoeve’ in de Meije.
Rekening houdend met de mogelijkheden van het orgel had Ad van Pelt een bijzonder concert samengesteld waar alle aanwezigen enorm van genoten. Op het programma stond een groot aantal korte bewerkingen van Bach, Sweelinck, Scheidt en Pachelbel. Na het slot van het concert konden alle aanwezigen concluderen dat Ad van Pelt op deze speciale avond alles uit het orgel had gehaald wat er in zat. Het was ook heel leuk dat hij tussen de nummers door af en toe iets over de componist, dan wel de inhoud van de muziek, vertelde.
Na afloop was iedereen vol lof. Niet alleen over het orgel en hoe het bespeeld werd. Maar er werd vooral met heel veel respect gesproken over de wilskracht waarmee Nico de bouw van het orgel uiteindelijk heeft voltooid.
Bron: De Berichtgever